Borderline: feiten en fabels
Bij vrijwel alle psychische stoornissen komen vooroordelen kijken. Zo ben je bij een eetstoornis per definitie mager en eet je niet en als je depressief bent zit je de hele dag in een hoekje te huilen. Als we het hebben over borderline, dan is dat misschien wel de psychische stoornis met de meeste onjuiste vooroordelen. Als je borderline zegt, schrikken veel mensen direct. Mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis zouden compleet gestoord zijn. Bij deze mensen moet je dan ook vooral uit de buurt blijven, toch?
Ik herinner me goed dat ik in het eerste jaar van mijn studie een college had waarin de docent aan de hand van een voorbeeld onder andere iets over borderline vertelde. Vervolgens zei ze letterlijk en vol overtuiging dat mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis gevaarlijk zijn. Ik weet nog dat ik haar vol verbazing aan heb zitten staren en me realiseerde dat ze zojuist deze boodschap had meegegeven aan ongeveer dertig jongvolwassenen die later met deze informatie de beroepspraktijk in zouden gaan. Ik schrok daarvan. Er is behoorlijk wat onduidelijkheid over deze psychische stoornis, waarover ik aan de hand van een aantal feiten en fabels wat meer zal vertellen.
Borderline is aangeboren
Fabel. Niemand wordt geboren met borderline persoonlijkheidsstoornis. Wel weten we dat je geboren kunt worden met een bepaalde gevoeligheid en dat erfelijkheid een grote rol speelt in de ontwikkeling van psychische stoornissen. In hoeverre die stoornis uiteindelijk tot uiting komt, is echter vooral afhankelijk van omgevingsfactoren. Als iemand wordt geboren met een bepaalde kwetsbaarheid maar verder opgroeit in een stabiele gezinssituatie waar zich geen noemenswaardige problemen voordoen, dan is de kans groot dat er niets zal gebeuren met deze kwetsbaarheid. Mochten het kind echter iets meemaken, bijvoorbeeld een trauma, dan is er wel een grotere kans op ontwikkeling van een borderline persoonlijkheidsstoornis.
Mensen met borderline denken vaak zwart/wit
Feit. Bij de meeste mensen met borderline is terug te zien dat er wordt gedacht in zwart of wit, goed of fout en alles of niets. Dit is vooral voor degene die op die wijze denkt lastig, want het kan behoorlijk belemmerend werken in het leven. Met behulp van therapie is het echter zeker haalbaar om meer te gaan zoeken naar het grijze gebied. Dit zal mogelijk altijd iets zijn wat heel bewust gedaan moet worden, maar is zeker niet onhaalbaar.
Iedereen met borderline beschadigt zichzelf
Fabel. Lang niet iedereen met borderline beschadigt zichzelf en niet iedereen die zichzelf beschadigt, heeft borderline. Zelfbeschadiging kan voor sommige mensen met borderline een manier van emotieregulatie zijn, maar dit geldt zeker niet voor alle borderline-patienten.
Mensen met borderline hebben een laag zelfbeeld
Feit. Dit is helaas wel juist. Vrijwel iedereen met een borderline persoonlijkheidsstoornis kampt met een heel erg laag zelfbeeld. Dit laten ze misschien niet altijd zien, er zijn namelijk mensen met borderline die heel goed in staat zijn om dit te verbergen, maar diep van binnen is iedereen met borderline ontzettend onzeker en denken zij allemaal heel negatief over zichzelf. Dit is eigenlijk onderdeel van de stoornis en komt vaak voort uit gebeurtenissen uit het verleden.
Iedereen met borderline heeft extreme woede uitbarstingen
Fabel. Vaak denkt met bij 'de borderliner' aan iemand die hysterisch loopt te schreeuwen en bij het minste of geringste extreem boos wordt. Dit hoeft helemaal niet zo te zijn. Wat dat betreft bestaat de borderliner niet. Natuurlijk zullen er mensen met borderline zijn die zulke woede uitbarstingen hebben en heel snel boos om worden om relatief kleine dingen, maar er zijn ook genoeg mensen met borderline die dit helemaal niet hebben en juist alles vanbinnen opkroppen.
Mensen met borderline hebben vaak een of meerdere trauma's
Feit. Helaas is dit juist. Heel veel mensen met borderline zijn in jeugd, misbruikt, mishandeld of verwaarloosd, zowel op fysiek als emotioneel gebied. Dit zorgt er dan veelal ook voor dat door de jaren heen een persoonlijkheidsstoornis wordt ontwikkeld.
Als je borderline hebt, ben je altijd instabiel
Fabel. Mensen met borderline worden over het algemeen een beetje als labiele mensen beschouwd vanwege de vele stemmingswisselingen en impulsief gedrag. Dit hoeft echter helemaal niet zo te zijn. Er zijn genoeg mensen met borderline die heel stabiel zijn omdat ze weten hoe ze om moeten gaan met moeilijke dingen in het leven. Het is een misvatting te denken dat mensen met borderline bij het minste of geringste helemaal van de kaart zijn.
Mensen met borderline zijn emotioneel kwetsbaar
Feit. Hoewel iemand met borderline dus niet per se labiel is, is diegene emotioneel gezien wel kwetsbaarder dan iemand zonder borderline. Vaak zien we dat iemand met borderline heftiger reageert op emotionele zaken en langer de tijd nodig heeft om iets te verwerken en weer een evenwicht te bereiken. Dit betekent dus niet dat diegene labiel is, maar dat het verwerkingsproces gewoon wat langer duurt dan bij anderen. Dit maakt iemand met borderline wat kwetsbaarder dan anderen.
Borderline gaat nooit meer over
Fabel. De diagnose Borderline persoonlijkheidsstoornis is geen diagnose voor het leven. Borderline is heel goed te behandelen en zeker als de diagnose op jonge leeftijd (voor je dertigste) gesteld wordt en je dan gelijk in behandeling gaat, kun je er vanaf komen. De denkpatronen die je hebt ontwikkeld zijn dan weliswaar al behoorlijk vastgeroest maar nog niet zodanig dat ze niet meer te veranderen zijn.
Mensen met borderline hebben moeite met het aangaan en/of onderhouden van contacten
Feit. Borderline ontwikkel je vaak als gevolg van problemen in relaties met anderen. Als iemand bijvoorbeeld mishandeld of verwaarloosd is, dan kun je je voorstellen dat dit een grote impact heeft op het beeld van iemand over zijn of haar naasten. Het opnieuw aangaan van relaties en het durven vertrouwen van mensen kan dan ontzettend lastig zijn. Dit is dan ook de reden dat de meeste mensen met borderline het lastig vinden om contacten aan te gaan en deze ook te onderhouden. Vertrouwen is vaak een lastig punt en daarnaast is er veelal een grote angst om in de steek gelaten te worden.
"People with BPD are like people with third degree burns over 90% of their bodies. Lacking emotional skin, they feel agony at the slightest touch or movement." - Marsha Linehan
Gerelateerde blogposts
Reacties
Via behandeling en de juiste mensen kun je van deze stempel afkomen. Zeker weten! Het hoeft niet heel je leven bij te blijven.
Ik ben verder echt heel blij met dit artikel. Geeft duidelijk aan welke vooroordelen vaak niet kloppen, en die zijn zeker bij BPS niet mals. Bedankt voor het delen van deze blog!
Aan je persoonlijkheid zit je inderdaad je hele leven vast. Zo ben ik een rustig persoon die conflicten liever vermijd dan ze opzoekt en dat zal ik ook altijd zijn, echter het werd pas een (vermijdende) persoonlijkheidsSTOORNIS toen het me zodanig ging belemmeren dat ik niet meer goed kon functioneren/ongelukkig was. En nu het me, dankzij intensieve behandeling, niet meer zo belemmerd, heb ik dus geen stoornis meer. Alleen een persoonlijkheid.
Ik ben het overigens ook niet helemaal eens met dat laatste 'feit'. Ik heb tijdens die behandeling met een heel aantal borderliners kennisgemaakt en er twee van mijn meest stabiele en vertrouwde vriendschappen opgedaan. Hoewel er inderdaad veel mensen met borderline zijn die moeite hebben met het onderhouden van relaties, zijn dit er dus twee die dat wel prima kunnen.
Ik ben zelf psycholoog en werk in een grote ggz instelling en zelfs onder de behandelaren is de mening en uitleg hierover verdeeld.
Als je al iets wilt zeggen er over zou ik dus inderdaad de meest recente onderzoeken erbij pakken.
Dat iemand de diagnose na behandeling er weer af haalt wil niet zeggen dat dat ook mag en dat dus betekent dat iedereen kan genezen. Je kunt de DSM elke dag wel veranderen bij wijze van spreken. Iedere behandelaar gaat hier anders mee om. Dus ik zou dat zeker niet als 'bewijs' zien en gebruiken in een dergelijk artikel.
En ja, ik ben emotioneel kwetsbaarder. Dat is nou eenmaal een feit. Maar van Borderline is geen sprake meer. Je kunt er dus wel degelijk vanaf komen wat mij betreft.
Bijvoorbeeld bij een sterk ontregelde schildklier, maar ook bepaalde medicijnen kunnen psychische klachten geven.
Een psychiater weet als het goed is van deze mogelijkheid (vaak wordt bij een behandeling ook je bloed gecheckt op bijvoorbeeld schildklierproblemen of bepaalde tekorten), en daar kan je je vragen mee bespreken.
Die naam is voorgesteld als vervanging van Borderline, een aanduiding die eigenlijk om historische redenen is blijven hangen. Maar in de DSM 5 (2013) heet de stoornis nog steeds Borderline. In de ICD-10 heet het "Emotioneel onstabiele persoonlijkheidsstoornis", met 'Borderline', 'Aggresief' en 'Explosief' als subtypes.
Bij elk "feit" en "fabel" in dit artikel zou je kunnen zeggen: hangt van de persoon af. Neem bijvoorbeeld de eerste stelling: "Borderline is aangeboren". Dit wordt bestempelt als fabel. Maar ik heb borderliners ontmoet waarbij de problemen grotendeels zijn aangeboren. Dat vertelden ze mij zelf. Andersom is een hele goede vriendin van mij vroeger ernstig mishandelt en misbruikt. Je raad het al: ze ontwikkelde borderline. Maar niet iedereen die mishandeld is ontwikkeld borderline, en niet iedereen die borderline heeft is mishandeld.
Ja dat is zeker mogelijk. Pesten is heel schadelijk en voor Borderline kun je een aangeboren aanleg hebben.
Je schrijft "wordt gepest", tegenwoordige tijd. Heb je het toevallig over jezelf? In dat geval: sterkte! En praat erover! Elke school is wettelijk verplicht een anti-pestprotocol te hebben. Ze zijn verplicht gepeste leerlingen bij te staan.
Het is alleen zo moeilijk om jou informatie serieus te nemen als er zoveel spelfouten instaan. Ben je echt een masterstudent aan de universiteit?
@ Laura: dat valt ook wel weer mee. Ja, ze maakt wat spelfouten, maar inhoudelijk geeft ze wel bronnen, en dat vind ik minstens zo belangrijk. Bovendien is het niet zo dat als je niet goed bent in Nederlands, dat je dan geen waarschijnlijk geen universitaire opleiding kunt volgen. Ik volg bijvoorbeeld 2 universitaire opleidingen (waarvan 1 ook psychologie), maar mijn Engels is matig. Dat zegt weinig over de rest van mijn resultaten (die zijn prima) of intelligentie.
Verder: ik vind het persoonlijk ook gevaarlijk om een gestelde diagnose te bestempelen als voor het leven/om een stoornis chronisch te noemen. Een diagnose bestaat ook maar uit variabelen, en wordt gesteld binnen een bepaalde range van symptomen. De ene persoonlijkheidsstoornis is dus de andere niet en als klachten afnemen kun je (of: je klachten) wel degelijk niet langer tot de diagnose Borderline behoren.
Ik denk overigens dat sommige fabels wel gezien kunnen worden als een soort van gemiddelde van gedrag dat heel veel voorkomt onder borderliners, anders zouden die fabels misschien ook niet bestaan.
En ik hoop heel erg dat Borderline (of als het nu ERS heet) te genezen is! Ik vraag me alleen wel af wat ze daar onder verstaan, aangezien het (zover ik weet) niet in de hersenen aan te tonen is, hoe willen ze het dan meetbaar maken? Of hebben ze alle symptomen gewoon weer aangepast in de DSM zodat alle symptomen alleen voor zouden komen in fases?
Wat gebeurt er dan.... Je ziet de menselijke evolutie, de geschiedenis, het bestaande sociaal culturele klimaat van vandaag de dag, het ontstaan van diagnostiek. Het is een zeer specifieke en een bijzondere realiteit die diagnostiek. Laat je niet gek maken. Vraag je niet teveel af welke stoornis of diagnose je wel of niet hebt. Maar kijk naar de zaken waar je door gehinderd wordt in jouw leven. En laat iemand je daarbij ondersteunen. Het is niet interessant of je wel of niet die bla bla hebt. Het is wel interessant een begeleider/therapeut te vinden die jou helpt je wonden en pijn te helen en je te helpen een fijner leven op te bouwen voor jou zelf en de mensen om jou heen. Veel liefs voor al deze lieve en mooie mensen. Je hebt pijn maar bent geen stoornis. Doe jezelf zo'n gedachte niet aan lieverds!
Fabel. Niemand wordt geboren met borderline persoonlijkheidsstoornis.
Mensen met borderline hebben vaak een of meerdere trauma's
Feit.
Dit zijn geen feiten, maar louter aannames. Zoals gewoonlijk gebruiken de schrijvers van dit artikel dan ook geen bronnen. Borderline kan wel aangeboren zijn en niet alle borderliners hebben een of meerdere trauma's. Er is bewijs dat mensen met borderline hersenafwijkingen vertonen waardoor ze dit gedrag vertonen. Er is ook een geval van een borderline-patiënt die acuut van alle symptomen genas nadat ze een klap op haar hoofd kreeg.
Een borderline-patiënt kan inderdaad trauma hebben als gevolg van de borderline persoonlijkheidsstoornis (gepest worden, afgewezen worden, niet voor zichzelf kunnen opkomen en misbruikt worden) of juist door de genetische aanleg van deze aandoening (geboren worden bij een ouder met borderline en door dit gedrag een trauma oplopen waardoor er, als er al borderline was, de klachten meer naar buiten komen).
Ik ken een meisje met een vader met borderline die ook borderline heeft, maar nooit met hem is opgegroeid en geen enkele traumatische ervaring heeft, maar toch borderline heeft en precies het gedrag van haar vader vertoont.
Ik vind dat men hiermee dezelfde fout maakt als bij autisme. Vroeger dacht men dat autisme werd veroorzaakt door afstandelijke moeders of verwaarlozing of misbruik in de jeugd, maar later is het tegendeel bewezen. Het was namelijk wel heel toevallig dat een groep kinderen allemaal in grote lijnen hetzelfde gedrag vertoonden na hun zogenaamde "trauma, de oorzaak van hun autistische gedrag". Autisten, mishandeld of niet, zijn en blijven ook autisten.
Het is ook bij borderline wel heeel erg erg toevallig dat ze allemaal emotionele problemen vertonen, zichzelf mogelijk beschadigen, paranoïde kunnen worden bij stress. Maar het is zogenaamd niet aangeboren, toevallig hadden de trauma's hetzelfde effect, ook al kwam het gedrag ook voor bij mensen die niet mishandeld of verwaarloosd waren op wat voor moment in hun leven dan ook! Geloof je dat echt zelf?
Ik geloof dat borderline is aangeboren en complexe PTSS, wat lijkt op borderline, ‘gemaakt’ is door de omgeving. Ze lijken veel op elkaar, maar zijn niet hetzelfde.
Ik ben een man van 36 zomers jong en mijn vriendin waar ik nu bijna 4 jaar een relatie mee heb heeft deze diagnose ook. Ze heeft heel erg veel meegemaakt in haar jeugd en op haar 12e levensjaar sloeg het noodlot toe dat is verkracht. De scheiding van haar ouders en moeilijke jeugd maakte van haar een meisje wat losbollig was en verkeerde vrienden had. Ze heeft pas 4 jaar geleden wat aan haar verleden gedaan toen ze mij net leerde kennen. Emdr therapie en gesprekken met de psychiater waren toen de tijd erg veel. Verder heeft ze ook nog eens daarbij een eetstoornis waarbij ze bijna 150 kg woog. Vorig jaar Februari heeft ze na veel denken en overleggen een sleeve maagverkleining operatie gehad waarbij ze nu 50 kg mee is afgevallen. Echt super goed is dat! maar in haar hoofd vind ze dat nog niet kloppen en is ze in de stress geraakt wat heel erg nadelig is voor de relatie. Alles wat ik doe wat ik misschien fout doe of goed doe blijft niet meer hangen door de stress en er kan niks meer bij kwa gevoel. We zitten dan nu ook in een time out waarbij haar dochter (8 jaar) de ene dag bij mij is en de andere dag weer bij haar. Ze logeerd bij een goede vriend van haar die net uit een afkickcliniek is geschopt omdat hij een pil vergeten was om in te nemen en hij logeerd bij zijn opa en oma. Overdag is hij gewoon bij men vriendin om de post op te halen en een praatje te maken. Vertrouwen speeld dus een enorme rol in dit soort situaties. Hoe is dit voor mij als haar vriend? Slopend en ik loop op men laatste reserve energie. Doordat ik autisme heb en ik blijf doorgaan tot ik er letterlijk bij neerval is dit mijn liefde die ik probeer te delen.
Ik ben 36 jaar en biologisch gezien is de kleine meid van 8 jaar niet mijn kind (helaas) maar ze ziet mij wel als papa en ik weet nu echt helemaal niet meer wat ik moet doen. Voel me leeg van binnen en het lampje kan vroeg of laat uit gaan. Dit is het andere verhaal wat nu op dit moment gebeurt als vriend van een ijzer sterke vrouw van 29 jaar met borderline. Ja er zijn curcussen om te leren over autisme, borderline en andere stoornissen maar op dit moment ben ik echt gewoon op en weet ik echt niet meer wat ik kan en moet doen.
Omdat ik zelf autisme heb is dat wel handig hoe het bij mij is vast gesteld.
We beginnen even toen ik nog maar net geboren was met 3x de navelstreng om men nek. Ik kwam paar/blauw op de wereld en ben nu 36 jaar later er nog steeds. Op mijn 21e levensjaar werd bij mij vast gesteld dat ik autosme heb. Alles best zei ik tegen die arts want geen idee wat dat voor vaag iets is. Het staat immers op een papiertje dus wat maakt het uit en ik ga gewoon door met leven. Tja dat was toen het besluit dat ik die stoornis weg hebt gestopt en ik nu pas inziet wat voor gevolgen het heeft als je dat doet. Voor een autist ziet het leven er rose kleurig uit en alles is goed en niks moet en alles mag. Regels ken je niet want je doet voor jou gevoel geen verkeerde dingen. Laat nou juist dat de verkeerde gedachtengang zijn. Als autist zie je vaak niet hoe gepiekeerd mensen kunnen zijn als je bijvoorbeeld met je vriendin een film aan het kijken bent. In de film die op tv is vraag je dood leuk of iemand drinken wilt of je vraagt of iemand een leuke dag heeft gehad. Dit is zo verkeerd dat mensen geïrriteerd raken als dit elke dag keer op keer gebeurt. Dit is dan ook maar 1 voorbeeld van wat ik hier neer zet en zo kun je dat ook zien als iemand bezig is met de vaatwasser of de was ophangen. Wat ik mezelf heb geleerd is om even met jezelf te overleggen (huh? Met jezelf overleggen?). Juist. Je vraagd aan jezelf het volgende: komt het uit als je nu wat gaat vragen, kan de vraag niet wachten tot er reclame is (film tv), schrijf je vraag op. Dit geeft een enorme rust als je dat op deze manier doet en je ziet mensen niet met een boos of geïrriteerd gezicht weg lopen.
Over woede in jezelf zelf iets fout doen en daar boos over zijn, zijn dingen die ik altijd hebt weg gestopt en er nooit meer na hebt omgekeken. Al deze woede blijft in je zitten want een autist is immers net als een hond trouw en blaft nooit van zich af. Ga hier als je autisme hebt mee naar de dokter en vraag voor een verwijsbrief voor een emdr behandeling. Verwerk je verleden voordat het verleden je inhaalt want dan krijg je tafferelen net als koninginnedag in Apeldoorn een paar jaar terug.
Autisme is dus een beschadeging in je hersenen bij de stamhoofd. Deze stoornis is te behandelen alleen niet voor de meeste mensen weg gelegd omdat de behandeling nogal pijnlijk is. Ik heb het hier over het zogenaamde shock therapie waarbij je beschadigde deel in je hersenen een flinke optater (stroom shok) krijgt waardoor dat deel zichzelf gaat helen. Je kunt ook een curcus doen om beter te leren omgaan met autisme zodat je leerd hoe jou omgeving reageerd op jou input. Dit is ook goed te doen met video home training zodat je zelf terug kunt kijken met hoe je reageerd en wat je zegt. Doe dit wel met een ervaren iemand want het is best confronterend maar zeker leerzaam.
Leer van elkaar en kom verder in je leven want dat is het belangrijkste. Gelukkig worden of zijn is fijn als de ander jou begrijpt. Soms zijn woorden niet nodig om te laten blijken dat je er niet alleen voor staat.
Borderline is niet voor altijd. Via therapien of vooral veel makkelijke zelf reflectie die je thuis zelf kan doen kun je jezelf makkelijk helpen. Ik zeg niet dat het 1..2..3 over is. Soms duurt t maanden of jaren. Je kunt het beter zien als een soort van burn out. Je neemt impulsieve acties en gedachten gangen aan. Gewoon omdat je systeem genoeg heeft gehad. Kan door onverwerkte gebeurtenissen zijn, stressige periodes, omgaan met verkeerde mensen of nare gebeurtenissen in t heden.Ik vind niet dat we het te zwaar moeten tillen.
-laura-
En ik vind het stigma dat het een vrouwen ziekte is echt vreselijk, terwijl er wetenschappelijk onderzocht, en duidelijk is geworden dat het percentage mannen en vrouwen met BPS ongeveer gelijk is. Echter vaak bij mannen moeilijker te diagnosticeren is. Omdat ASPS eerder voorhanden is, gezien de agressie, etc?
Ze hebben me DGT voorgesteld na mijn IBS, en ten tijde van de opvolgende RM van 6mnd. Maar dit heb ik geweigerd, omdat er alleen vrouwen waren.
Ik zoek al maanden naar groepen op sociale media waar mannen met BPS zijn. Maar wellicht uiten de meeste mannen zich niet op de meest voor hand liggende manier. Toch zou ik graag met andere mannen, jongens in contact willen komen om ervaringen en gedachten uit te wisselen.
Ik ben open over wie en wat ik ben.
Maar mannen zijn zo anders dan vrouwen.
En eigenlijk zou er meer aandacht moeten komen voor deze onbekende, groep mensen met deze vorm van persoonlijkheidsstoornis.
Qua literatuur, blogs, vlogs en anders.
Ik ga er kapot aan .
Kan iemand mij advies geven.
Er zijn verschillende uitingen van borderline, het gedrag komt veelal uit innerlijke onmacht van de borderliner zelf, die zijn emoties niet onder controle heeft, in angst leeft, en die spanning niet kwijt kan. Het gedrag dat anderen als moeilijk en kwetsend ervaren, hoe keihard het ook overkomt, is puur wanhoop gedrag om zichzelf centraal te krijgen en proberen zo innerlijke rust te vinden. Alhoewel het hele spontane en gezellige mensen zijn die erg vele in huis hebben, kunnen ze op veel momenten in hun kinderlijke emoties vaak terecht komen, die ze zelf niet kunnen hanteren. Je kunt dat het beste sussen zoals je bij een klein kind de emotie sust: Grenzen trekken, betrokken zijn en hun als persoon accepteren, maar zeggen dat je het gedrag van dat moment niet accepteert.
Maar tips die ik je kan geven, al is het niet makkelijk, maar waar zowel jij als de borderliner profijt van heeft uiteindelijk:
-Ga niet mee in haar emoties en haar confronterende gedrag, dus niet terugreageren in emoties of haar als persoon negeren, maar praat op een verstandelijke manier terug. Ga daarbij niet je gelijk halen, en ook niet feiten op tafel leggen, waarvan je al weet dat je ook echt gelijk hebt, dat heeft geen enkele zin. Haar emoties en emotionele waarnemingen zijn ook echt waarheid voor haar, ongeacht de feiten. Zeg daarbij op betrokken en heel rationele manier: Ik merk dat jij dingen zo ziet, maar zelf zie ik het anders. Ik merk dat onze meningen verschillen, en ik merk dat jij het zo ziet, bijvoorbeeld, maar er zijn zoveel verschillende discussies-soorten die je met haar kunt hebben. Zeg haar dat je haar als persoon helemaal volwaardig vind en accepteert (dat het niet aan haar als persoon ligt), maar dat je bepaald gedrag van haar niet accepteert, dat het niet met haar als ..Naam.. te maken heeft.
-Trek 1 lijn in jou huis, dus maak haar op concrete en consequente manier duidelijk hoe jij in jou huis behandeld wilt worden (maak hier ook een soort morele regels van), en vooral hoe je niet behandeld dient te worden/hoe je wel behandeld dient te worden, op rationele maar betrokken manier, wees hierin ook consequent. Hierdoor zou ze zelf zelfs wat uit haar emoties kunnen komen. Ook hier: Het allerbelangrijkst is dat je absoluut niet op haar afreageert met je eigen emoties (hoe terecht jou emoties ook zijn), of haar als persoon negeert. Dat laait het emotionele vuur namelijk bij haar in het quadraat op.
Als haar onaangename gedrag toch door blijft gaan: Zeg consequent en rustig , bijvoorbeeld "Ik beeindig nu deze discussie, want ik pik het niet dat je me (uitscheld/kwetst/enz), maar benoem wel echt het gedrag waarom je de discussie beeindigd. Mocht ze agressief worden of gevaarlijk, zeg dan: "Ik beeindig nu de discussie, ik pik niet dat je....(gedrag)...doet". Daarna: "Daarom ga ik nu naar huis". En dan loop je rustig en zonder zichtbare emotie weg, dus niet boos en afwijzend en, niet op kwetsende/afwijzende manier weglopen. Maak rustig, maar heel duidelijk dat je agressief gedrag niet accepteert, punt.
-Geef geen "Jij" boodschappen :(Hoe jij mij behandelt schoonmoeder!!)
Maar geef "Ik" boodschappen: (IK merk dat je nu niet goed in je vel zit en me nu constant een schuldgevoel bezorgt/kwetst/bot tegen me doet, maar IK heb daar nu erg veel last van, kun je daar alsjeblieft mee ophouden). Op een verstandelijke en betrokken manier weer. Maar zeg rustig en kalm en consequent, dat je niet zo dient behandelt te worden.
-Probeer haar haar eigen verantwoording te laten nemen en neem haar verantwoordingen niet teveel over, als jij merkt en voelt dat ze een beroep op je doet, dit is een manier van haar om controle over anderen te willen, met het doel zichzelf en haar emoties onder controle te houden. Zeg dat ze zelf heel wijs is en datgene zelf ook heel goed kan. Je kunt haar in het algemeen ook laten doorschemeren welke talenten ze heeft en waar ze heel goed in is, tegen haar negatieve zelfbeeld.
-Probeer als het eventueel kan, haar los te laten. Betekent niet negeren of verbannen, maar gezonde afstand te nemen. Het heeft iets weg van: niet in emoties meegaan. Hierbij hoort ook het contact iets verminderen voor je eigen zelfbehoud.
-Laat merken dat je goed gedrag van haar beloont, kan ook subtiel, dat pikt ze zeker heel snel op.
-Blijf bewust van jou boodschap, en blijf bij je standpunten bij meningsverschillen. Niet laten afleiden door tegenopmerkingen, al luister je wel. Ga kalm door met het geven van jou mening.
-Wees algemeen duidelijk in communicatie in alle facetten, dus niet "Ja, maar..." , "oke, misschien dan...", dat roept angst bij haar op. Ja is ja, en nee is nee, probeer dit in meerdere soorten situaties. Ook in goede communicatie vinden ze dat duidelijkheid angstdempend werkt, ook weer rationeel en niet met tegen-emotie reageren hierbij. Duidelijk zijn werkt vooral hele goed bij claingedrag en als ze zich afgewezen voelen, wat vaak het geval is in hun beleving.
-Wees op je hoede hoe je dingen brengt, ze zijn niet zozeer alleen op je inhoud gericht, maar zijn constant overalert op je achterliggende boodschappen en non-verbale boodschappen die tegen hun gericht kunnen zijn. Ook daar kan veel borderlinegedrag veroorzaakt worden, mogelijk ook naar jou toe.
-Spiegel naar haar: Leg verantwoording bij haar, ze weet je grenzen en regels. Geef absoluut geen kritiek op haar (levens)keuzes, en geef niet constant advies omdat jij het veel beter ziet, of omdat jij ziet dat zij "onnozel" handelt. Ze moet helemaal het roer in eigen hand nemen en haar eigen weg ontdekken. ALs je merkt dat dingen haar goed afgaan, zeg dan hoe leuk je het vind om te zien, of iets in die aard. Opbouwende kritiek kan heel soms werken, maar kijk hier hele erg mee uit, doe dit alleen als je merkt dat iets echt nooit zal lukken, maar er wel vele mogelijkheden voor haar zijn met iets.
-NIET discussieren, maar wel communiceren. Zelf gaan ze in emotie constant in discussie (dat op hun emotie wijst), maar als jij weet dat die discussie onterecht is, geen nut heeft, maar ze het alleen om de discussie doet, zeg dan: "Ik ga niet in deze discussie mee, ik merk dat jij het zo ziet, maar ik heb mijn mening, en zie het anders, wij verschillen van mening".
-Heb geen medelijden en laat niet merken dat je je overmatige zorgen maakt, maar dat zal in jou geval als schoonzoon niet zo moeilijk zijn misschien. Medelijden of meelevend gedrag (pleasen) zorgt alleen maar voor meer paniek bij haar, plus dat ze nooit leert haar eigen problemen aan te pakken.
-Minimaliseer het contact tot wat jij aankan en fijn voor jou is, zoek je eigen leuke hobbys of dingen, en houd het bezoek kort, en houd het bij oppervlakkige neutrale/positieve/grappige onderwerpen, niet teveel over gevoelige, emotionele en zware dingen praten. En maak het niet te lang als je voelt dat ze diep inwerkt op je (bijv. schuld)gevoel, in dat geval max. 1 of 2 uurtjes, desnoods met een excuus waar je daarna heenmoet. Het is misschien wel de moeder van je partner, maar het is jou leven, en jij bepaalt wie en wat en hoelang jij iemand in je leven toelaat, dat betekent nog niet dat je iemand als persoon afwijst, maar dat je bepaald gedrag simpelweg niet accepteert, en dat jij je keuzes maakt.
-Voer de bovenstaande tips uit: Laat je hierdoor doelbewust en consequent niet afleiden door sterke angst voor haar, boosheid naar haar, of verdriet, of zorgen om haar. Wees rationeel betrokken en kalm in je houding naar haar (deze houding is als leren fietsen, en heel onnatuurlijk in de eerste periode die nog wel even kan duren) en zet door ondanks boosheid, angst en zorgen om haar.
Heel veel succes!!
PS. Het kan zelfs zijn dat je relatie met je schoonmoeder (wat) verbetert, maar stel hele geen hoge eisen in je contact met haar aan haar, want dat brengt haar zeer veel angst en paniek en kan ze niet aan voldoen uit haarzelf. En stel ook die hogen eisen niet aan jezelf. Het loopt zoals het loopt, al bescherm je jezelf maar, dat is het doel, en alles wat beter tussen jullie gaat en wat vanuit haar naar jou steeds iets beter lukt, is mooi meegenomen!!